آنموقع جاده میانبر جانانلو هنوز احداث نشده بود.سواحل ارس بکر و جاده باریک فرعی خاکی بود.آن زمان یادم است در دولت هاشمی رفسنجانی هر ماه یک روز پول نفت را به یکی از استان ها می‌دادند وقتی به آذربایجان شرقی اختصاص یافت عبدالعلی زاده دست به کار بزرگی زد و با چند پیمان کار محلی این جاده خاکی باریک را کمی وسعت داد و آسفالت نمود.
۲/ سی و سه سال از آنزمان سپری شده که این جاده مهم ،وحیاتی که حائز اهمیت در حوزه گردشگری،و تسهیل عبور و مرور مرزنشینان و در این اواخر رفت و آمد وسایط نقلیه سبک و سنگین کشور های شمالی سواحل ارس نیز بر اهمیت آن افزوده شده به حال خود رها کرده بودند.
که خوشبختانه در ۲ سال اخیر با مطرح شدن احداث بزرگراه 《زنگ زور》 بالاخره دولت ایران طبق معاهده ای با جمهوری آذربایجان به توافق رسیده که اتوبان باکو،آغ بند،کلاله،جلفا هرچه سریعتر ساخته شود.
۴/مشاهدات میدانی کارشناسان و رسانه های باکو نشان می‌دهد جمهوری آذربایجان با اختصاص بودجه قابل توجه بیش از ۶۰ درصد این پروژه را در خاک خود منتهی به گذرگاه کلاله ایران کار کرده و حتی سهم پل و پایانه را نیز بخوبی پیش برده است.این پایانه مجهز در ۱۹ هکتار مابین کلاله ایران و آغ بند جمهوری آذربایجان ساخته می شود.کشور شمالی علاوه بر اقدامات ساخت پایانه ، حتی اقدام به آسفالت بخش مهمی از این پروژه مهم راهسازی خود کرده است.در آمدهای سرشار نفتی این کشور شیعه نشین و مسلمان اینبار برای توسعه زیربناهای حیاتی و راهسازی به سواحل ارس کشیده شده است که قابل تامل بوده و باید آنرا به فال نیک گرفت.
۵/اما سهم ایران از کلاله به مرز نخجوان در شهر مرزی ایران حدود ۱۰۷ کیلومتر است.این جاده نزدیک به ۱۴ متر عرض در دو باند در حال ساخت است که خوشبختانه موسسه عاشورای قرار گاه خاتم الانبیا ص از آبان ماه گذشته با انتقال ماشین آلات و تجهیزات سبک و سنگین راهسازی بدنبال تحقق انجام این معاهده مهم ایران با جمهوری آذربایجان است.
۶/مشاهدات میدانی نویسنده این سطور نشان می‌دهد ۱۰۶ دستگاه ماشین آلات سنگین و صدهها دستگاه ماشین آلات سبک ار سراسر کشور به سواحل ارس آذربایجان شرقی منتقل شده و هم اکنون احداث ۸پل و راهسازی در بیش از ۱۰قطعه شبانه روز در حال انجام است که در اینحا باید خدا قوتی به همه مهندسان و دست اندرکاران این پروژه مهم ملی بگویم که رویای احداث یک راه اصلی در سواحل ارس در حال تحقق و انجام است.
۷/پرس و جو از دست اندرکاران پروژه و اداره کل راه و شهرسازی و تحقیقات میدانی نگارنده نشان می دهد این پروژه ملی با اعتبارات وزارت راه و شهرسازی و دولت با همکاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشوربا پیمانکاری موسسه عاشورای قرارگاه خاتم الانبیا ص در حال اجراست و مهندس نجفیان مدیرکل جوان و پیگیر جدید اداره کل راه و شهرسازی و همین طور مسئولان منطقه آزاد ارس و معاونت عمرانی استانداری آذربایجان شرقی نیز پشتیبان این پروژه ملی هستند و دولت بیش از ۵ هزار میلیارد تومان برای این پروژه ملی اختصاص داده که با توجه به تورم موجود و تنزل ارزش ریال،نیاز به تزریق اعتبارات جدید برای اجرای این طرح بزرگ راهسازی در شمال غرب کشور است.طبق اطلاع موثق تاکنون ۲ همت اعتبار به پیمانکاران پرداخت شده است.
۸/ایران ۴۳ کیلومتر مرز با جمهوری ارمنستان از طریق استان آذربایجان شرقی دارد.
با احداث راه اصلی باکو،آغ بند در خاک جمهوری آذربایجان و کلاله و سواحل ارس بطول ۱۰۷ کیلومتر در داخل خاک ایران ،بخش مهم خواسته دولت باکو و هم پیمانانش از جمله ترکیه و روسیه محقق می‌شود و بدین ترتیب قطع مرز تاریخی ایران با قفقاز از طریق نوردوز و تغییرات جغرافیایی جوار مرزهای ایران منتفی می شودو شاهد صلح و دوستی، و امنیت پایدار در این مرزها خواهیم بود که این به نفع سیاست های کشورمان هم هست. و اینبار سپاه پاسداران بجای تانک انداختن به رودخانه برای نشان دادن اقتدار به طرف های مورد مخاصمه وقت، با جدیت برای عمران و آبادانی به سواحل ارس آمده است.
۹/مهمترین مشکلات اجرای این پروژه ملی تامین مالی به موقع،تملک اراضی و جابجایی تاسیسات است که خوشبختانه با همکاری همه عوامل دخیل اجرایی ،سیاسی و امنیتی این پروژه شبانه روز در حال ساخت است و بیش از یکهزار نفر مهندس،کارگران فنی وعوامل پیمانکاران در سطوح محلی و ملی به سواحل ارس آمده اند .و پای کار هستند.
۱۰/طبق اسناد منتشره بین ایران و جمهوری آذربایجان با توجه به نبود خط ریلی در منطقه مقرر شده است یک خط ریلی در سواحل جنوبی ارس در استان آذربایجان شرقی به طول ۵۳ کیلومتر احداث شود که نقشه های فنی و اجرایی آن آماده شده و مقرر شده است با احداث دو پل عظیم بر رودخانه ارس مسیر قبلی راه آهن سابق روسیه نیز راه ریلی جمهوری آذربایجان را در اردوباد در طرف شمالی و سیه رود در طرف جنوبی شکل دهد.
۱۱/در زمان سکانداری دولت اصلاحات ،سبحان اللهی کاردان با ارائه طرح های فنی و توجیهی بدنبال مجاب کردن مدیران ارشد ملی برای توسعه خطوط ریلی ،زمینی و حتی هوایی در ساحل جنوبی ارس و حتی ایجاد فرودگاهی در جلفا و گسترش روابط با قفقاز بر آمده بود. این خط آهن پیشنهادی از بیله سوار آغاز از یک سو به آستارا و از سویی به چشمه ثریا در جوار مرزهای ایران_ترکیه و اروپا کشیده می شدکه با تغییر دولت مسکوت ماند و بعدها نوبخت رشتی این مسیر را به رشت_آستارا کشاند.با این حال با اجرای طرح جدید خط ریلی در ارس می توان آنرا به نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه رساند. که هم اکنون با پیگیری خانه توسعه آذربایجان و کمیته زیر بنایی آن، اینبار طرح اتصال خط آهن سراسری ایران از چشمه ثریا به اروپا به تصویب اولیه رسیده است که در افتتاحیه اتوبان تبریز _صوفیان دکتر سرمست از پیگیری و اجرایی کردن این طرح ملی خبر داد.
●محمد فرج پور باسمنجی
۱۶ فروردین، ارس ،خدا آفرین
